Monitory odsłuchowe projektowane są tak, aby ich głośnik wysokotonowy (tweeter – to ten najmniejszy) skierowany był bezpośrednio w stronę Twojego ucha. Czyli powinien być na wysokości uszu. Jeśli nie jest, to użyj podstawki izolującej lub ustaw go pod odpowiednim kątem w górę (jeśli jest za nisko) lub w dół (jeśli za wysoko).
Staraj się, aby monitory nie były zbyt blisko ściany. Szczególnie jeśli ich otwór bass-reflex (to taka dziura w obudowie monitora) znajduje się z tyłu. Zbyt mała odległość od ściany spowoduje rezonanse niskich częstotliwości, a co za tym idzie przekłamania w odbiorze pasmowym.
Nie ma idealnych pomieszczeń. W dodatku każdy pokój jest inny. Aby nieco pomóc w prawidłowym dostrojeniu monitora, wiele z nich ma elementy regulacyjne w postaci filtrów. W zależności od modelu możesz nieco osłabić niskie częstotliwości, aby zniwelować ich wzmacnianie przy bliskim ustawieniu względem tylnej ściany, podbić lub osłabić górę itd. Poeksperymentuj z różnymi ustawieniami, aby odsłuch był jak najlepszy.
Istnieją dwie możliwość sprawdzenia czy odsłuch z monitorów jest prawidłowy. Za pomocą pierwszej metody można dokonać pomiarów (ale kto ma na to czas i pieniądze). Zaś druga to metoda porównawcza (intuicyjna). Po prostu słuchaj dużo komercyjnych miksów. Powoli nauczysz się, jak brzmią w Twoim pokoju z Twoimi monitorami. A swoje miksy produkuj tak, aby były jak najbliższe brzmieniowo zawodowym produkcjom w takim samym stylu muzycznym.
Jeśli masz parę groszy, zainwestuj w produkt pod nazwą ARC firmy IK Multimedia. Nie tylko elegancko zeskanuje Twój pokój pod względem jego właściwości akustycznych, ale też umożliwi skorygowanie dźwięku Twoich monitorów, aby ich brzmienie było jak najbardziej neutralne.
I ostatnie porady. Po pierwsze miksuj CICHO. Jeśli Twoje miksy będą dobrze brzmiały przy niskich poziomach głośności, to potem może być tylko lepiej. Nigdy odwrotnie. I druga sprawa. Większość pracy wykonuj w MONO. Tak, dobrze przeczytałeś. Jeśli wstępny miks zabrzmi dobrze w mono, to w stereo będzie po prostu piękny.
Staraj się nie obserwować i analizować co się dzieje na monitorze komputera na te wszystkie wskaźniki, analizatory i migające światełka. Liczy się tylko Twój miks, czyli dźwięk. Słuchaj go z zamkniętymi oczami. Nikt poza Tobą nie będzie go oglądał na monitorze, więc zrób go tak, aby dobrze BRZMIAŁ, a nie WYGLĄDAŁ.
Miejsce dla basu
Przede wszystkim bas to dźwięki różne, które odpowiadają w utworze za linię basu może mieć najróżniejsze składowe częstotliwościowe. Będą tam bardzo niskie częstotliwości, niskie, średnie itd., może nawet całkiem wysokie. Weźmy taką gitarę basową: na jej brzmienie składać się będą przynajmniej dwa składniki, czyli podstawa basowa i dźwięk uderzanych strun (fretnoise, klang czy jakkolwiek to zdefiniujemy). W basie syntezatorowym może być jeszcze ciekawiej, więc:
1. Traktuj każde pasmo inaczej. Najniższe częstotliwości (poniżej 60 Hz) powinny być prawdopodobnie lekko skompresowane (aby żadna z nut nie wyskakiwała ponad inne) i koniecznie w mono.
2. Częstotliwości w granicach 80–150 Hz to „informacja” basowa, czyli wysokość nut. Tu także przyda się kompresja i mono. Pamiętaj, w tym zakresie częstotliwości znajduje się też najczęściej stopa perkusji (kick), która będzie walczyła o miejsce z basem. Korektor to Twój przyjaciel, ale jest mnóstwo innych sposobów np. zasada „albo stopa, albo bas” czyli kiedy gra stopa, bas milczy i odwrotnie. Można też stosować kluczowanie, czyli ściszanie basu zawsze wtedy, gdy odzywa się stopa (słynny Sidechain). Opowiemy sobie o tym przy okazji kompresorów.
3. Powyżej 150 Hz może być niefajnie, bo właśnie tu bas zaczyna walczyć z werblem, gitarami i niskim wokalem. Najczęściej po prostu zabieramy tu nieco korektorem. Wszystko zależy od rozkładu instrumentów w miksie.
4. Powyżej 400 Hz otwiera się przestrzeń dla działań kreatywnych. Tutaj możesz się już pokusić o stereofonię. Często producenci dzielą ścieżkę basową na kilka kanałów podzielonych według częstotliwości i każdą obrabiają innymi narzędziami. Można poszaleć.
Jednak pamiętaj o jednym. Jeśli bas w Twoim utworze zajmuje tak duży zakres pasma, to na inne elementy siłą rzeczy będzie mniej miejsca. Więc może nie szalej ze ścianą gitar lub syntezatorów, bo Twój miks stanie się ciężki i niezrozumiały. Posłuchaj swoich ulubionych artystów. Zobacz jak sprytnie potraktowali ścieżki basowe.
Tekst ukazał się w magazynie „AudioPlay” (Nr 2/2015).
